Agroterror con Botana, Duncan e Rodrigues

David Botana e Roberto A. Rodrigues son dous dos meus máis queridos compañeiros na aventura do proxecto Contos Estraños. Ao longo dos catro anos de andaina da, chamada por algúns, Xeración Estraña, compartimos moitos bos momentos, moitas frustracións e varios cabreos. Supoño que o típico nesta relación tóxica d@s autor*s coas súas creacións. Mais, por riba de todo iso, perduran as lembranzas das risas, as presentacións e, xaora, as comidas e noites que pasamos xuntos. Isto que ides ler a continuación non é unha entrevista ao uso. É, por chamalo dalgunha maneira, unha conversa entre tres amigos e que, como tal, transcorreu nunha tasca virtual regada por cervexa e viño e afumada con algún que outro cigarro.

Vós pensades, coma min, que o agroterror non é máis que o misterio e o terror ambientado no rural ou credes que hai outros elementos diferenciais que o identifiquen claramente como subxénero?

David: Pois eu penso coma ti. Nunca fun eu moi fan de catalogar a literatura, sempre corremos o risco, cando o facemos, de que nos traten coma un subproduto de algo (inda que o sexamos….hehehehe) e nos menosprecen. De todas formas, se atendemos á xente que escribiu dentro deste eido para a revista Contos Estraños, podemos apreciar varias características que, sen ternos coñecido de antes, se repiten en varios autores… senlleirismo máximo, moito lirismo violento e garrulaxe sexual.

David Botana

R.R.: Dende o meu punto de vista esa definición que dás é acertada, aínda que eu engadiría un elemento para completala. O agroterror é o misterio-terror ambientado no rural, pero ese rural no que está ambientado non é o real senón a idea platónica que cada un ten da aldea armada na súa propia cabeza. Usando esta idea de rural como base da ambientación e vestíndoa logo con elementos fantásticos de noso.

Duncan: E logo, poderiamos dicir que é o rural da nosa xeración? Da que naceu no rural pero vive na cidade? Da que medrou coa información dos urbanitas pero non esqueceu a aldea e a orixe?

David: Somos os rurais sen necesidade, os rurais do Son Goku e do Xabarían clube. Podemos misturar todo o que temos de base e os nosos avós nos contaron, cun lote de trangallada da tele e da cultura popular. A Manuela que vai polas eiras farfallando cousas sen sentido e cheirando a mexados, ante os nosos ollos frikis pode ser desde unha bruxa coma as de Salem, a unha posuída por un ser das perseidas, a unha demente come gatos… como non vai saír algo característico?

R.R.: Exactamente. O rural visto dende os ollos da nosa xeración. O rural visto dende a distancia e nas fins de semana. É ese feito precisamente o que lle dá o carácter de rural idealizado.

’O ollo do corvo’, ‘O Tarzán da Mella’, ‘As penas de Leopoldo Quintás’, entre outros relatos no número 0 de Contos Estraños, sen un acordo ou planificación previa… Cal foi o motivo para que Poe, o gore e Kafka se asentasen no entorno rural e fixesen das súas?

R.R.: Supoño que foi debido a que algúns de nós, ao enfrontarnos á folla en branco, fomos directamente a rebuscar na raizame, atraídos polos mitos e monstros galaicos que teñen un magnetismo visual e simbólico impresionante. O que é estraño é que non houbese xa unha literatura de terror potente ambientada no rural. Houbo e hai na historia da literatura galega grandes narradores do fantástico. Dieste, Fole, Fernández Paz que deron algunhas pinceladas nos seus escritos… pero creo que nunca houbo unha continuidade do agroterror como xénero exclusivo dunha novela.

David: No meu caso é sinxelo… o terror é o máis fácil de parir. Non me interpretedes mal, escribir boa literatura de medo é tan difícil como escribir calquera tipo de boa literatura, pero para o terror non precisas tanta documentación. E, no meu caso, se escribes sobre a aldea, que é algo que coñeces, pois xa o tes todo feito. Eu fago terror, gore e sexo, porque son moi vago para documentarme sobre a historia dos Persas ou para mirar como funcionaría un motor de fusión fría.

Por dicilo doutro xeito, cando escribides un relato de agroterror, facédelo dun xeito preconcibido ou, simplemente, xorde así?

David: O certo é que eu son moi pouco capaz de preconcibir case nada, se me apuras nin as idas ó baño. Guíome completamente por impulsos, chispas que me veñen e que tento plasmar como podo no papel (ese ‘como podo’ implica baixar santos, chorar de impotencia e beber esporadicamente), así me vai coa continuidade… de todas maneiras ultimamente esas chispas que me iluminan móvense por derroteiros variopintos. De feito, teño unha idea para un drama homoerótico-rural-castrexo que me ten intrigado…

R.R.: Pois eu planeo a historia e logo enxértoa no ambiente escuro do agroterror e sae soa. Hai que ter en conta que case calquera historia pódese ambientar en multitude de lugares. Por exemplo, Expediente Sentulo está argallada en Ons, pero se trasladas a idea argumental a, por exemplo, Mannhatan (escrébese así) a historia pouco varía, simplemente deixa de ser agroterror.

Duncan: Logo, volvemos ao de antes… Tiramos dos recordos escuros, dos medos da nenez, daquilo que fixo que pasásemos noites sen durmir na casa dos nosos avós… Somos os privilexiados de medrar nas tebras do faiado e vivir nas luces da cidade, non?

Xosé Duncan

David: Bueno… eu teño sacado moreas e moreas de esterco ehh…

R.R.: Eu tamén. E non será Duncan un deses desertores do arado?

Duncan:

Como subxénero, védelo con capacidade de crecemento e/ou evolución ou é tan limitado como os filmes de autostopistas yankis?

R.R.: Eu véxolle un gran potencial. De feito, creo que temos por diante un vasto territorio inexplorado. No meu Espanto nas leiras, por exemplo, pousei un pé fóra do camiño principal do agroterror tentando facer un xeito de “agrowestern?” Non sei se o conseguín, e se o fixen, non sei que altura literaria alcancei. Para sabelo sería preciso un feedback que, de momento, non dá chegado.

David: Estou co amigo Roberto. Potencial ten todo, o que pasa aquí é que realmente non sabes se dás chegado a alguén ou non? Xa hai poucos lectores en galego, imaxinade lectores de terror ou fantasía en galego. Desde que escribo podo contar cos dedos das mans, persoas que, sen coñecerme de nada, ser familia ou compañeiros de escrita, me dixeron: bo traballo ou isto é unha merda. O camiño do agroterror é incerto e solitario.

Duncan: Xa… mais iso é outro debate, non? A eterna invisibilidade que ten a fantasía ou o terror fóra dos certames creados para facer crer que hai interese por estes xéneros. Menos mal que contamos cunha editora que publica as nosas parvadas (e despois dirán que será porque lles pagamos as cañas).

R.R.: Amén.

David: (unhas cantas temos tomado)

Despois desa ‘explosión’ no número 0 de Contos Estraños, volveu aparecer algún relato por aquí e por alá no resto de números mais semella que non rematou de callar. Fáltalle sex-appeal fronte outros subxéneros máis comerciais e asentados?

David: Se te fixas dentro do catálogo de Contos Estraños a maioría segue a ser terror. O que se está, poida, e perdendo algo do compoñente agro. Supoño que eses escritores fan coma a xente na vida real, comezan na aldea e múdanse onde tes calefacción e cine á volta da esquina… pero, xa volverán, xa, que nas beirarrúas non crían as patacas e a fame é nejra en todos os lados.

R.R.: Hahaha! E ló, as patacas non nacen no Gadis?

Duncan: Que diría un urbanita….

Roberto A. Rodrigues

R.R.: Creo que máis que no poder de atracción o atranco está no lugar. Aquí, na Galiza, a meirande parte das iniciativas están destinadas á petrificación, a ficar conxeladas na indiferenza. A min, persoalmente, sempre me quedará a dúbida de saber ata onde podería ter chegado o agroterror se en lugar de nacer na Galiza tivese visto a luz nos USA, Gran Bretaña, Finlandia…

Duncan: Pois só tes que ver os filmes ou as novelas yankis (como, por exemplo, as de Stephen King) ambientadas na América ‘profunda’. Que é iso senón o noso rural?

R.R.: Eu vexo máis que viable unha serie audiovisual de pequenas historias de agroterror. A carga visual é impresionante. Imaxinade unha estadea, un coro de viúvas con fouciñas…

David: A galega está facer boa ficción agora mesmo. Fai falla terror nesta nosa Galicia, porque nos gusta de toda a vida e semella que non o sabemos.

Xa sabemos que o número de lector*s en galego é moi reducido e que librarías, bibliotecas, crítica e demais organismos do mundo literario enfócanse principalmente nos contidos das dúas grandes editoriais… Sería unha tolería soñar cunha serie de novelas de ‘agroterror’ cando mesmo a fantasía o ten realmente difícil?

R.R.: Nada é imposible. Pero hai que ter en conta que publicar ten un prezo, económico e de tempo. Penso que para que un proxecto así saia adiante hai que lle botar moito altruísmo.

David: Vender libros nesta terriña é complicado. Dígovolo eu que son fillo de libreiros, menos mal que tiñamos o As e a Superpop. Penso que primeiro vamos ter que buscar quen nos queira ler e quen o queira pagar, senón, como di Roberto, terase que escribir en plan misionero (polo do altruísmo, non polo da posición sexual… inda que…)

Duncan: Se a arte (si, o que nós facemos pode chamarse arte) ten que estar supeditado á economía… Todos temos a certeza que, agás uns poucos escollidos, non imos vivir disto de escribir e que sacrificamos o noso tempo de ocio (si, nós traballamos en outras cousas que non teñen que ver coa escrita) e martirizamos coas nosas neuras ás nosas familias é porque queremos ver o terror e a fantasía entre os xéneros que hai na literatura publicada en galego. Só espero que os nosos impulsos suicidas de escritores ignorados se contaxien a alguén máis…

David: Eu confío, sempre foi esta unha terra de tolos afoutos.

E xa para rematar, se consideramos o rural galego algo tan ‘normal’ ou ‘habitual’ como os ermos páramos ingleses das novelas góticas, non debería ser o agroterror un elemento máis en calquera das obras de misterio escritas en galego? Ou xa o é/foi?

David: En parte xa o foi. Grandes autores galegos (falouse de Dieste e Fole) se teñen achegado ó rural na forma do terror, o misterio ou a fantasía. Pero o certo é que agora hai novos elementos, unha contaminación literaria distinta que está a dar cousiñas que dá gusto ler. Poida que o día de mañá ninguén se acorde, pero que risas que botamos mentres.

R.R.: Eu creo que debería, xaora, pero é que neste país as cousas non funcionan do mesmo xeito que no resto do mundo.

Duncan: Pois, sinceramente, penso que, se a estas alturas da historia e da vida ás que estamos, temos que agardar a morrer ou a que pasen varias xeracións para que alguén se deteña, xa non digo a ler, a estudar o fenómeno do agroterror… Somos un país de zombies e non o sabemos.

David: Casa moi ben co meu plan, pois teño pensado non morrer. A ver se son quen. Asinareivos o Tarzán da Mella en douscentos anos, xente.

R.R.: Pois como parece que xa nos están botando do garito eu non quería despedirme sen agradecerche a ti Duncan, e a contosestranhos.com, a deferencia de nos teres entrevistado. E por último, animaría aos colegas escritores a probar de cando en vez das esencias do agroterror. Os réditos non van ser moitos. Iso si, o ostracismo ten un aquel que dá moito morbo. Moitas grazas.

David: Pero tomarémoslle outra ou? Pagou alguén isto?

R.R.: Vaite David, vaite! Vaite que tes que marchar.

David: Bah… nin repetiron a tapa. Case non xuntei ácido úrico nin pos análises.

Espalla o mal

2 Comentarios

  1. Pingback: A idade adulta? da fantasía en galego – Libraría Aira das Letras

  2. Pingback: Rural horror storis: cutre, enxebre e macarra. - Mola!

Deixa unha resposta